Na jakość powietrza, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, istotny wpływ mają lotne związki organiczne (LZO). Te niewidoczne zanieczyszczenia są szeroko rozpowszechnione i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Urządzenia monitorujące LZO dostarczają danych o stężeniu LZO w czasie rzeczywistym, umożliwiając wentylację i strategie oczyszczania w celu poprawy jakości powietrza. Ale jak dokładnie to zrobić?czujnik lotnych związków organicznychpraca? Omówmy to szczegółowo.
Czym są lotne związki organiczne?
LZO (Całkowita zawartość lotnych związków organicznych) odnoszą się do całkowitego stężenia wszystkich lotnych związków organicznych w powietrzu. Należą do nich:
Alkany-uwalniane z farb, klejów i wnętrz pojazdów (tworzywa sztuczne, guma).
Alkeny-obecne w przydrożnych domach (spaliny samochodowe), w miejscach dla palących lub w garażach z wyrobami gumowymi.
Węglowodory aromatyczne-emitowane przez farby ścienne, nowe meble, salony kosmetyczne i drukarnie.
Węglowodory halogenowane-częste w pobliżu pralni chemicznych i kuchni, gdzie stosuje się środki czyszczące na bazie rozpuszczalników.
Aldehydy i ketony-najważniejszymi źródłami są meble z drewna konstrukcyjnego, salony kosmetyczne i dym tytoniowy.
Estry-znajdują się w kosmetykach, pokojach dziecięcych wypełnionych zabawkami lub wnętrzach ozdobionych materiałami PVC.
Inne lotne związki organiczne obejmują:
Alkohole (metanol z rozpuszczalników farb, etanol z odparowania alkoholu),
Etery (etery glikolowe w powłokach),
Aminy (dimetyloamina z konserwantów i detergentów).
Dlaczego warto monitorować TVOC?
LZO nie są pojedynczym zanieczyszczeniem, lecz złożoną mieszaniną substancji chemicznych pochodzących z różnych źródeł. Wysokie stężenia mogą poważnie zaszkodzić zdrowiu ludzkiemu:
Krótkotrwałe narażenie- bóle głowy, podrażnienie oczu/nosa.
Długotrwałe narażenie-ryzyko zachorowania na raka, zaburzenia układu nerwowego i osłabiona odporność.
Monitorowanie jest niezbędne, ponieważ:
W domu- pomiary w czasie rzeczywistym umożliwiają wentylację, filtrację (np. węgiel aktywowany) i kontrolę źródła (przy użyciu materiałów przyjaznych dla środowiska).
Na powietrzu- wykrywanie pomaga identyfikować źródła zanieczyszczeń, wspierać działania naprawcze i spełniać przepisy ochrony środowiska.
Nawet w nieremontowanych pomieszczeniach, codzienne czynności (sprzątanie, palenie, gotowanie, rozkład odpadów) uwalniają niewielkie ilości lotnych związków organicznych (LZO), które z czasem mogą powodować przewlekłe problemy zdrowotne. Dzięki naukowemu monitoringowi te niewidoczne zagrożenia stają się czynnikami, z którymi można sobie poradzić.
Jak działają czujniki TVOC?
Urządzenia monitorujące TVOC wykorzystujączujniki gazów mieszanych które są wrażliwe na wiele lotnych zanieczyszczeń, w tym:
Formaldehyd
Toluen
Amoniak
Siarkowodór
Tlenek węgla
Opary alkoholu
Dym papierosowy
Czujniki te mogą:
Dostarczaćmonitorowanie w czasie rzeczywistym i długoterminowe.
Wyświetl stężenia i wysyłać alerty w przypadku przekroczenia progów poziomów.
Integracja z systemami wentylacji i oczyszczania dla automatycznych odpowiedzi.
Transmisja danych poprzez interfejsy komunikacyjne do serwerów w chmurze lub systemów zarządzania budynkiem (BMS).
Zastosowania czujników TVOC
Przestrzenie publiczne w pomieszczeniach zamkniętych-stosowane w systemach HVAC, BMS i IoT.
Bezpieczeństwo przemysłowe i zgodność z przepisami- zapobiegać ryzyku zatrucia i wybuchu w fabrykach, w których używane są rozpuszczalniki, paliwa lub farby.
Motoryzacja i transport-monitorować jakość powietrza w kabinie i ograniczać narażenie na emisję spalin.
Inteligentne domy i produkty konsumenckie-zintegrowane z termostatami, oczyszczaczami i nawet urządzeniami noszonymi.
.
Zalety i ograniczenia
Zalety
Ekonomiczne wykrywanie wielu zanieczyszczeń
Niskie zużycie energii, stabilność przy długotrwałym monitorowaniu
Poprawia bezpieczeństwo lotów i zgodność z przepisami
Łączność z chmurą dla inteligentnego sterowania
Ograniczenia
Nie można monitorować każdego rodzaju lotnych związków organicznych (LZO)
Nie można precyzyjnie zidentyfikować poszczególnych zanieczyszczeń
Czułość różni się w zależności od producenta — wartości bezwzględne nie są bezpośrednio porównywalne
Na wydajność wpływają temperatura, wilgotność i dryft czujnika
Często zadawane pytania
1. Co wykrywają czujniki TVOC?
Mierzą całkowite stężenie lotnych związków organicznych, ale nie poszczególnych gazów.
2. Czy czujniki TVOC są dokładne?
Dokładność zależy od typu czujnika i kalibracji producenta. Chociaż wartości bezwzględne mogą się różnić, regularne stosowanie zapewnia wiarygodne trendy monitorowania.
3. Czy czujniki TVOC wymagają konserwacji?
Tak. Czujniki PID wymagają corocznej kalibracji; czujniki półprzewodnikowe zazwyczaj wymagają ponownej kalibracji co 2–3 lata.
4. Czy czujniki TVOC wykrywają wszystkie szkodliwe gazy?
Nie. W przypadku określonych zanieczyszczeń wymagane są dedykowane czujniki jedno- lub wielogazowe.
5. Gdzie stosuje się czujniki TVOC?
W domach, biurach, szkołach, szpitalach, centrach handlowych, węzłach komunikacyjnych, pojazdach, fabrykach i systemach wentylacyjnych.
6. Czy czujniki TVOC nadają się do użytku domowego?
Tak. Są bezpieczne, łatwe w montażu i zapewniają powiadomienia o jakości powietrza w czasie rzeczywistym.
Wniosek
Czujniki TVOC odgrywają rolękluczową rolę w ochronie zdrowia, poprawie jakości powietrza i zapewnieniu bezpieczeństwa w przemyśle i codziennym życiu. Od domów i biur, po samochody i fabryki, przekształcają „niewidzialne zagrożenia” w mierzalne dane, umożliwiając ludziom podejmowanie proaktywnych kroków w kierunku zdrowszego środowiska.
Czas publikacji: 03.09.2025